LETTERS FROM UTOPIA
Inmiddels is er over de meeste Kayak albums al wel een blog geschreven. En over wat er niet in blog-vorm is verschenen, zoals Close to the Fire en Night Vision, staat al wel van alles in de Kayak biografie.
Ik moet toegeven, het is over het algemeen interessanter om het over die oude albums te hebben dan over de wat recentere. Ten eerste, al duikend in je geheugen stuit je op allerlei zaken die je dacht vergeten te zijn. Voordat ze ook echt vergeten zijn, is het dan wel aardig om een en ander toch nog genoteerd te hebben. Ten tweede, het opnemen van een album was in de jaren zeventig voor ons gewoon een spannender aangelegenheid dan tegenwoordig. Vaak kwamen we in voor ons onbekende nieuwe studio's, werkten we met nieuwe mensen, nieuwe instrumenten en was het opnemen van muziek toch veel meer een kwestie van: nu of nooit. Nu, met computers en veelal opnames die op afstand worden gemaakt en vervolgens doorgemaild, kun je eigenlijk alles overnieuw, beter en anders doen- net zolang tot je het zelf niet meer kunt aanhoren. Je doet het meeste thuis, je hoeft er nog amper de deur voor uit- ja, dat is wat saaier.
Een album dat ik zelf, in het algemeen, nog altijd tot het betere werk van Kayak vind behoren, maar dat tot op heden qua blog 'onbehandeld' was, is Letters from Utopia. Deze CD heeft ook een bijzondere plaats in mijn hart omdat het de laatste Kayak-plaat was waaraan Pim Koopman meedeed. Hij overleed tijdens de LFU-tour in november 2009.
Zoals alle studio albums van de laatste 17 jaar werd ook deze voor het grootste deel in mijn thuis-studio opgenomen, gecombineerd met een aantal opnames die door Pim (ook thuis) waren gedaan. Alleen voor de drums/bas en de mix weken wij uit naar de toenmalige Syco Studio te Leeuwarden van Nico Outhuijse (en Syb van der Ploeg). Het aardige is, dat ook Seventeen weer gemixed zal worden door Nico, in dezelfde studio die inmiddels is omgedoopt tot The Grien Room.
De huidige wijze van opnemen staat in schril contrast tot hoe albums als bijvoorbeeld Phantom of the Night en Periscope Life werden gemaakt. Voor PotN bivakkeerden wij ongeveer een half jaar in de toen (1978) spiksplinternieuwe Wisseloord Studio's te Hilversum.
Dat deden we niet bepaald alleen voor onze lol, maar ons verblijf aldaar werd nogal gerekt door velerlei opstartproblemen die telkens weer voor nieuw oponthoud zorgden. Voor PL waren we met de gehele ploeg (+ wat aanhang) ruim twee maanden in Los Angeles, in de vermaarde Village Recorders. Het budget leek welhaast onuitputtelijk. Dat was het trouwens niet, bleek later. The Last Encore: twee maanden in Brussel met de complete club. Voor de eerste drie lp's mochten we weliswaar alleen naar Heemstede (en Zandvoort), maar we konden wel repeteren in een bungalowpark van Center Parks waar we (heeeel vreemd) na een dag al uitgegooid werden wegens geluidsoverlast. Ideetje van de manager. See See the Sun: mixen in Abbey Road met Alan Parsons. Starlight Dancer: studio's in Engeland, Belgie en Nederland. Dat was bepaald different cookie.
Vanaf Close to the Fire was het gebruikelijk geworden om drums en bas pas te op te nemen als de rest er al op stond. Dat bleek weliswaar een praktische methode die met alle, inmiddels onmisbaar geworden computers prima was uit te voeren, maar het was in muzikaal opzicht wat minder opwindend.
Ik stelde dus, om iets van het 'band'gevoel terug te krijgen, voor om de partijen van Pim en Jan deze keer tegelijkertijd op te nemen. Dat deden we dan ook in een wat vroegere fase van het traject dan anders, namelijk op het moment dat de basis keyboards (als leidraad) erop stonden. De rest van de dubs (dus veel keyboards, gitaar, zang, overige instrumenten en eventueel orkest) zou pas daarna gebeuren. De opnames van de ritmesectie namen ongeveer vier dagen in beslag. Vervolgens kregen we een tussenmixje mee naar huis, om de overdubs daar aan toe te voegen. Uiteindelijk keerden we, als alles klaar was, met onze harde schijven vol audio weer terug bij Nico om de nummers te laten mixen.
​
LFU bleek dus Pim's zwanenzang te zijn. De titelsong, ook het laatste nummer op de CD('s) is eigenlijk geschreven over loslaten en inslaan van nieuwe wegen- op weg naar weer een nieuwe utopie. Maar achteraf lees ik toch veel meer in die tekst. Iets wat ik niet had kunnen bevroeden bij het schrijven.
​
Ton
